Τέσσερις είναι οι κυριότερες αλλαγές που δρομολογούνται στις επικουρικές συντάξεις.
1 Εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος. Οπως ήδη αναφέρθηκε σε όσα ταμεία έχουν οικονομικά προβλήματα θα μπαίνει ψαλίδι στις παροχές. O σχετικός νόμος έχει ήδη ψηφιστεί και θα εφαρμοστεί σε... δόσεις.
Σε πρώτη φάση η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος θα εφαρμοστεί στο ΕΤΕΑ και τη νέα χρονιά θα επεκταθεί και στους άλλους φορείς. Ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση εκτιμούν πως αρχικά θα υπάρξει ένα «ψαλίδι» κοντά στο 5% στις καταβαλλόμενες συντάξεις (θα αφορά κυρίως μισθωτούς).
Τα επόμενα χρόνια, κάθε φορά που θα προκύπτει μαύρη τρύπα, θα περικόπτονται εκ νέου οι επικουρικές συντάξεις. Επομένως όσοι συνταξιούχοι «καλύπτονται» από ελλειμματικά ταμεία απειλούνται με... κλιμακωτές περικοπές.
2 Αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των «νέων» συντάξεων από το 2015. Η αλλαγή θα αφορά στο τμήμα της ασφάλισης που συμπληρώνεται μετά την 1η Ιανουαρίου 2015.
Δηλαδή για τα έτη ασφάλισης που έχουν διανυθεί μέχρι το τέλος του 2014 δεν υπάρχει καμία αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του ποσού της σύνταξης. Ουσιαστικά σε πρώτη φάση η εφαρμογή του νέου μαθηματικού τύπου θα έχει οριακές μόνο μεταβολές στο τελικό ποσό της επικουρικής σύνταξης.
3 Προαιρετική μεταβίβαση του ποσού στον/στη σύζυγο και στα τέκνα μετά τον θάνατο των ασφαλισμένων. Σε όσες περιπτώσεις δεν επιλέγεται η μεταβίβαση, τότε θα καταβάλλεται υψηλότερο ποσό σύνταξης.
Συγκεκριμένα από το 2015 η μελλοντική μεταβίβαση της επικουρικής σύνταξης θα πρέπει να δηλώνεται από τον ασφαλισμένο για την περίπτωση θανάτου. Αυτό θα γίνεται με δήλωσή του προς το επικουρικό ταμείο.
Η συγκεκριμένη πράξη θα επιφέρει μια επιπλέον μείωση στο τελικό ποσό που θα λαμβάνει καθώς θα παρακρατείται μέρος των χρημάτων. Σε περίπτωση θανάτου η σύζυγος θα δικαιούται με βάση τον νέο κανονισμό τη σύνταξη σε ηλικία 62 ετών και τα τέκνα μέχρι τα 18 ή τα 24 εάν σπουδάζουν.
Ουσιαστικά οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να «επιλέγουν» το ύψος της σύνταξής τους αλλά και τη διάρκεια καταβολής της. Είτε θα παίρνουν μικρότερο ποσό για περισσότερα χρόνια (καθώς θα μεταβιβάζεται η παροχή) είτε θα εισπράττουν μεγαλύτερο ποσό αλλά για μικρότερο διάστημα.
4 «Μεταφορά» των επικουρικών ταμείων στους φορείς κύριας ασφάλισης. Το επόμενο διάστημα ξεκινά διάλογος για την ενοποίηση των ταμείων κύριας, επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας.
Με βάση τον σχεδιασμό θα δημιουργηθούν τρία «υπερ-ταμεία» τα οποία θα καλύπτουν μισθωτούς (ΙΚΑ), ελεύθερους επαγγελματίες (ΟΑΕΕ) και αγρότες (ΟΓΑ). Στόχος είναι τα επικουρικά ταμεία να «μεταφερθούν» στα αντίστοιχα κύρια, διατηρώντας ωστόσο την αυτονομία τους.
Για παράδειγμα το σύνολο των επικουρικών ταμείων των μισθωτών (δημόσιου, ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) θα... μετακομίσει στο ΙΚΑ.
Ωστόσο θα δημιουργηθούν διαφορετικοί λογαριασμοί, ώστε τα επικουρικά ταμεία να μη χάσουν την αυτοτέλειά τους.
Οι ρυθμίσεις για τους μισθωτούς του ΕΤΕΑΜ
Διαφορετικές ρυθμίσεις ισχύουν για την καταβολή συντάξεων από τα επικουρικά ταμεία. Επομένως οι ασφαλισμένοι πριν ανοίξουν την πόρτα εξόδου θα πρέπει να ενημερωθούν για τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, προκειμένου να μη βρεθούν προ εκπλήξεων.
Οπως τονίζει δικηγόρος που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, η εν λόγω παροχή καταβάλλεται από τους επικουρικούς φορείς εφόσον ο ασφαλισμένος δικαιωθεί σύνταξης από τον κύριο φορέα. Σε περίπτωση μη λήψης της κύριας σύνταξης δεν αποκτάται δικαίωμα από τον ασφαλισμένο για τη λήψη επικουρικής.
Η ασφάλιση στους επικουρικούς φορείς και ιδίως στο επικουρικό του ΙΚΑ (το ΕΤΕΑΜ) έχει έναρξη το 1983. Για τον λόγο αυτόν είναι πολλές οι περιπτώσεις των ασφαλισμένων όπου ο επικουρικός φορέας δεν ακολουθεί σε ημέρες ασφάλισης απόλυτα τον αριθμό των ημερών της κύριας και παρατηρούνται σχετικές διαφορές.
Για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου ο επικουρικός φορέας υπολογίζει τα έτη ασφάλισης με βάση τα χρόνια που έχουν καταβληθεί οι σχετικές εισφορές στον επικουρικό φορέα.
Στην πλειοψηφία των επικουρικών φορέων οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ακολουθούν εκείνες του κύριου φορέα. Αυτό διαφέρει στο επικουρικό του ΙΚΑ το ΕΤΕΑΜ στο οποίο και απαιτείται ένα «μίνιμουμ» ημερών για να γίνει η καταβολή της επικουρικής σύνταξης.
Προϋποθέσεις
Ας δούμε αναλυτικά τις σχετικές προϋποθέσεις:
ΕΤΕΑΜ. Το επικουρικό του ΙΚΑ συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη πλειοψηφία των μισθωτών ασφαλισμένων. Για να καταβληθεί η επικουρική σύνταξη από το ΕΤΕΑΜ χρειάζεται η συμπλήρωση 4.500 ημερών ασφάλισης κατ' ελάχιστον.
Για τον σκοπό αυτόν προσμετρώνται μόνο οι πραγματικές ημέρες ασφάλισης στον επικουρικό φορέα και κάποιοι από τους πλασματικούς χρόνους. Αυτοί είναι η στρατιωτική θητεία, η επιδοτούμενη ανεργία μέχρι 200 ημέρες, η επιδοτούμενη ασθένεια, η κύηση και λοχεία.
Στο ΕΤΕΑΜ δεν μπορούν να εξαγοραστούν πλασματικοί χρόνοι τέκνων, σπουδών, που προβλέπει ο νόμος 3996/2011. Επίσης σε περίπτωση που δεν συμπληρώνονται οι απαραίτητες 4.500 ημέρες ο ασφαλισμένος μπορεί να προχωρήσει σε αυτασφάλιση για την οποία όμως είναι απαραίτητο να έχουν συμπληρωθεί 3.600 ημέρες πραγματική ασφάλιση. Το κόστος της εν λόγω προαιρετικής ασφάλισης είναι περίπου 80 ευρώ τον μήνα.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων συμφέρει να γίνει η εν λόγω αυτασφάλιση καθώς εξασφαλίζει την εφ' όρου ζωής δεύτερη καταβολή παροχής.
ΟΔΗΓΙΕΣ
Πότε συμφέρει η εξαγορά πλασματικών
Στους φορείς επικουρικής ασφάλισης δεν είναι συμφέρουσα επιλογή να γίνονται εξαγορές πλασματικών ετών όπου αυτό επιτρέπεται για προσαύξηση της σύνταξης. Η εξαγορά θα πρέπει να αφορά μόνο τη συμπλήρωση των ελάχιστων απαραίτητων για καταβολή προϋποθέσεων και τίποτε παραπάνω.
Επίσης, όπου λείπει χρόνος και απαιτείται προαιρετική ασφάλιση, είναι συμφέρον να πραγματοποιείται εφόσον υπάρχει λίγος χρόνος για συμπλήρωση. Δεν είναι συμφέρουσα επιλογή για συνταξιούχους άνω των 62-63 ετών να προχωρούν σε πλήρη αυτασφάλιση πέραν των 4 ετών για συμπλήρωση προϋποθέσεων στα επικουρικά.
ΤΕΑΔΥ - ΤΑΔΚΥ: Πού χρειάζεται προσοχή
Το ΤΕΑΔΥ είναι ο επικουρικός φορέας των δημοσίων υπαλλήλων και το ΤΑΔΚΥ των δημοτικών και κοινοτικών υπαλλήλων. Οι εν λόγω φορείς ακολουθούν για την παροχή της σύνταξης τις αντίστοιχες προϋποθέσεις του Δημοσίου. Ετσι για τους υπαλλήλους που θα βγουν με 35ετία απαιτείται 35ετία, για τις ειδικές κατηγορίες η αντίστοιχη 25ετία κ.ά.
Οι αλλαγές του ν. 3865/10 πέρασαν και στα επικουρικά. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται για τις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, καθώς είναι πιθανό ο χρόνος σε άλλα Ταμεία να μην είχε ασφάλιση σε επικουρικό και έτσι να μην είναι δυνατή η θεμελίωση με τις ίδιες προϋποθέσεις.
Επιπρόσθετα ιδιαίτερες δυσκολίες θα αντιμετωπίσουν οι δημόσιοι υπάλληλοι που θεμελιώνουν με εξαγορά του πλασματικού χρόνου των τέκνων το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010 καθώς δεν ισχύει η ίδια αναδρομικότητα στο ΤΕΑΔΥ κι έτσι δεν γίνεται παράλληλη θεμελίωση. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δυνατό η επικουρική σύνταξη να καταβληθεί στα 65, ενώ η κύρια για παράδειγμα στα 50.
Για τη θεμελίωση από το 2011 είναι δυνατή η εξαγορά πλασματικών ετών για θεμελίωση ή προσαύξηση της σύνταξης. Η εξαγορά για προσαύξηση δεν συμφέρει όμως καθώς δεν είναι σίγουρη η απρόσκοπτη συνέχιση καταβολής της επικουρικής από τα Ταμεία αυτά χωρίς καμιά μείωση.
Η διαφορά σε σχέση με τα λοιπά επικουρικά Ταμεία έγκειται στο ότι εάν για τον ασφαλισμένο υπάρχει κύρια ασφάλιση αλλά όχι επικουρική. Τότε ο χρόνος αυτός στο ΤΕΑΔΥ αλλά και το ΤΑΔΚΥ μπορούν να εξαγοραστούν για να συμπληρωθούν οι σχετικές προϋποθέσεις.
Η εν λόγω εξαγορά γίνεται στην καταβαλλόμενη εισφορά και είναι της τάξης των 60 ευρώ μηνιαίως. Δεν μπορεί να γίνει η εξαγορά με παρακράτηση από τη σύνταξη αλλά με εφάπαξ καταβολή και 10% έκπτωση.
Το καθεστώς για υπαλλήλους εκτός ΕΤΕΑΜ
Επικουρικά μισθωτών (εκτός από το ΕΤΕΑΜ). Υπάρχουν ταμεία ανάλογα με την ειδικότητα του υπαλλήλου (εμποροϋπάλληλοι, φαρμακοϋπάλληλοι, ασφαλιστικοί υπάλληλοι κ.ά.) που οι προϋποθέσεις τους ακολουθούν τις προϋποθέσεις της κύριας. Τα εν λόγω ταμεία έχουν δει τις προϋποθέσεις τους να ακολουθούν τις αλλαγές που έφεραν στα όρια ηλικίας και τις προϋποθέσεις της κύριας σύνταξης οι νόμοι 3863/2010 και 4093/2012.
Σε όσα ακολούθησαν τις εν λόγω αλλαγές επιτρέπεται και η εξαγορά για θεμελίωση και προσαύξηση του πλασματικού χρόνου των σπουδών, των τέκνων, της θητείας, των κενών ασφάλισης ώστε να συμπληρωθούν οι εν λόγω προϋποθέσεις. Εάν αυτές δεν συμπληρώνονται, τότε καταβάλλεται επικουρική σύνταξη σε ηλικία 67 ετών με μόνο 4.500 ημέρες ασφάλισης.
Η διαφορά σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι η επικουρική σύνταξη δεν καταβάλλεται άμεσα μαζί με την κύρια αλλά ακολουθεί αρκετά αργότερα λόγω μη πλήρωσης των σχετικών προϋποθέσεων. Και σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να λείπουν ημέρες για τη συμπλήρωση των 4.500 ενσήμων και μπορεί να αξιοποιηθεί η επιλογή της προαιρετικής ασφάλισης.
(Πηγή: Έθνος)
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:
