Νωρίτερα στη σύνταξη θα βγουν όσοι ασφαλισμένοι προχωρήσουν στην αναγνώριση της στρατιωτικής θητείας, ωστόσο θα πρέπει να λάβουν υπόψη το κόστος της εξαγοράς. Οι προϋποθέσεις διαφοροποιούνται στο Δημόσιο και στα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ ανάλογα με τον χρόνο υποβολής της αίτησης αλλά και τον τρόπο καταβολής των χρημάτων διαμορφώνεται και το τελικό ποσό.
Από φέτος παρέχεται έκπτωση 30% για την αναγνώριση του στρατού στα ασφαλιστικά ταμεία, ωστόσο και πάλι το τίμημα είναι υψηλό σε σχέση με τα υπόλοιπα πλασματικά έτη. Μία επιπλέον έκπτωση της τάξης του 15% θα έχουν όσοι καταβάλλουν εφάπαξ όλο το ποσό της εξαγοράς.
Διαφορετικό καθεστώς ισχύει στο Δημόσιο, όπου η εξαγορά κοστίζει φθηνότερα σε σχέση με τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά δεν ισχύει η έκπτωση του 30%.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως με τον πρόσφατο ασφαλιστικό νόμο ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για θεμελίωση δικαιώματος και για προσαύξηση της σύνταξης. Εως σήμερα η δυνατότητα αυτή παρεχόταν μόνο στον δημόσιο τομέα.
Οπως σημειώνει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που ειδικεύεται σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, αξίζει ο ασφαλισμένος να σταθμίσει το πότε είναι το συμφερότερο για τον ίδιο να προβεί στην εξαγορά της στρατιωτικής του θητείας. Κι αυτό γιατί ήδη από φέτος και μέχρι το 2015 μπορεί να θεμελιώσει το δικαίωμα συνταξιοδότησής του σε διαφορετικό κάθε φορά χρονικό όριο ηλικίας.
Εξάλλου η μείωση στο απαιτούμενο ποσό της εξαγοράς δίνει τη δυνατότητα ακόμη και σε χαμηλόμισθους εργαζόμενους να προχωρήσουν άμεσα στις ανάλογες ενέργειες για την αναγνώριση και κατά συνέπεια τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Οι ασφαλισμένοι πρέπει να λάβουν υπόψη τρία σημεία-κλειδιά:
- Τον χρόνο θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Οσο πιο γρήγορα θεμελιωθεί το συνταξιοδοτικό δικαίωμα, τόσο πιο νωρίς θα μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί ο ασφαλισμένος, αποφεύγοντας την αύξηση στα όρια ηλικίας.
- Τις αποδοχές. Οσο πιο νωρίς γίνει η αναγνώριση, τόσο πιο χαμηλό θα είναι το ποσό που θα δαπανηθεί, καθώς υπολογίζεται ως ποσοστό επί των αποδοχών, που κατά κανόνα είναι χαμηλές στην έναρξη του εργασιακού βίου.
- Τον χρόνο της εξαγοράς. Από φέτος παρέχεται έκπτωση 30% για την εξαγορά του στρατού στα ασφαλιστικά ταμεία (επιπλέον έκπτωση 15% δίνεται σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής του ποσού). Η ρύθμιση αυτή δεν ισχύει ωστόσο για όσους θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010, οι οποίοι θα συνταξιοδοτηθούν με το «παλαιό» καθεστώς.
Από την 1η Ιανουαρίου 2015 το ποσοστό της έκπτωσης για την εξαγορά του στρατού φτάνει το 50%. Από την ημερομηνία αυτή όποιος εισέρχεται στην αγορά εργασίας και κατ' επέκταση ασφαλίζεται για πρώτη φορά ή βρίσκεται στα πρώτα στάδια του ασφαλιστικού του βίου, συμφέρει να αναγνωρίζει άμεσα τη στρατιωτική του υπηρεσία.
Σε κάθε περίπτωση προσοχή χρειάζεται από όλους τους ασφαλισμένους, καθώς οι αναγνωρίσεις (και της στρατιωτικής υπηρεσίας) θα πρέπει να γίνονται πάντα σε συνάρτηση με τον συγκεκριμένο συνταξιοδοτικό στόχο.
Επιστροφή φόρου με την εξαγορά
Το ποσό που καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι για την εξαγορά του στρατού εκπίπτει, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο φόρος. Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας που έχει ετήσιο εισόδημα 50.000 ευρώ και υπάγεται στην ανώτερη ασφαλιστική κλάση θα καταβάλλει για την αναγνώριση του στρατού 8.500 ευρώ τον χρόνο.
Ο συγκεκριμένος ελεύθερος επαγγελματίας για εισόδημα 50.000 ευρώ κανονικά θα πληρώσει φόρο 11.800 ευρώ (χωρίς να υπολογίζονται άλλες δαπάνες που εκπίπτουν από το εισόδημα ή τον φόρο).
Ομως μετά την αναγνώριση του στρατού ο φόρος θα πέσει στα 8.570 ευρώ, καθώς υπολογίζεται με βάση το εισόδημα των 41.500 ευρώ (δηλαδή 50.000 ευρώ μείον 8.500 που πήγαν για την εξαγορά του στρατού).
Πότε συμφέρει η εξαγορά στο ΙΚΑ
Ακριβά κοστίζει η αναγνώριση της στρατιωτικής θητείας στο ΙΚΑ συγκριτικά με τα άλλα πλασματικά έτη που μπορούν να εξαγοράσουν οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα. Συγκεκριμένα ο υπολογισμός των ποσών εξαγοράς γίνεται με ποσοστό 20% επί των μεικτών αποδοχών.
Ετσι ακόμα και για έναν χαμηλόμισθο με αποδοχές 1.200 ευρώ μεικτά το απαιτούμενο ποσό φτάνει περίπου τα 170 ευρώ ανά μήνα με τη μείωση του 30% για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα έως το 2014 (σημειώνεται πως οι υπόλοιποι πλασματικοί χρόνοι εξαγοράζονται με 165 ευρώ).
Μόνο οι ασφαλισμένοι που θα θεμελιώσουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2015 μπορούν να δουν θετικά το ενδεχόμενο εξαγοράς του στρατού, καθώς πλέον η έκπτωση φτάνει το 50% κάνοντας πλέον ελκυστική αυτή την επιλογή.
Τέλος, προσοχή θα πρέπει να δώσουν όσοι με αίτηση αναγνώρισης της θητείας θεμελιώνουν δικαίωμα με διατάξεις μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010. Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι μπορούν να προβούν στη σχετική αίτηση μόνο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013.
Ενδεικτικά αναφέρονται μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα για το κόστος εξαγοράς του στρατού στο ΙΚΑ.
Ερώτηση: Ιδιωτικός υπάλληλος έχει συμπληρώσει μέχρι σήμερα 9.700 ημέρες ασφάλισης. Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί χρησιμοποιώντας τον χρόνο της στρατιωτικής του θητείας; Σήμερα είναι 61,5 ετών και οι μεικτές αποδοχές του είναι 2.200 ευρώ.
Απάντηση: Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος ανήκει στην κατηγορία εκείνων που μπορούν με αίτηση αναγνώρισης της στρατιωτικής θητείας έως το 2013 να θεμελιώσουν δικαίωμα και να συνταξιοδοτηθούν με τις πριν από την 1η Ιανουαρίου 2011 διατάξεις.
Ετσι, εφόσον αιτηθεί αναγνώριση της στρατιωτικής του θητείας και συμπληρώσει 10.000 ένσημα, θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί άμεσα με μειωμένη ή στα 62 με πλήρη.
Ομως δεν θα μπορέσει να επωφεληθεί από τη μείωση του 30% και θα καταβάλλει 440 ευρώ για κάθε μήνα σε περίπτωση που επιλέξει να καταβάλει τα χρήματα σε δόσεις. Σε περίπτωσης εφάπαξ καταβολής θα δώσει 374 ευρώ.
Ερώτηση: Ασφαλισμένος στον ιδιωτικό τομέα έχει μέχρι σήμερα 9.420 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.650 στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Δεν έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει άλλους πλασματικούς χρόνους, έχει όμως 24 μήνες στρατιωτικής θητείας. Πώς μπορεί να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα; Είναι 53 ετών και οι μηνιαίες μεικτές του αποδοχές είναι 1.900 ευρώ.
Απάντηση: Ο συγκεκριμένος εργαζόμενος με ασφάλιση το 2011 για 300 ημέρες και αναγνώριση της στρατιωτικής θητείας μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με το καθεστώς των βαρέων σε ηλικία 55 ετών και 9 μηνών με πλήρη σύνταξη, αφού θα συμπληρώσει 10.500 ημέρες σε σύνολο (από τις οποίες 7.500 στα βαρέα).
Επειδή θα θεμελιώσει το σχετικό δικαίωμα εντός του 2011 δικαιούται και την έκπτωση του 30% στην αναγνώριση. Ετσι, θα αναγνωρίσει 720 ημέρες από τη στρατιωτική του θητεία για 266 ευρώ ανά μήνα ή εάν καταβάλει εφάπαξ το ποσό, έχει επιπλέον 15% έκπτωση και θα δίνει 209 ευρώ ανά μήνα.
Ερώτηση: Ασφαλισμένος στο ΙΚΑ έχει μέχρι σήμερα 4.100 ημέρες ασφάλισης. Είναι 63 ετών και θέλει να συμπληρώσει τις 4.500 ημέρες για να μπορέσει να συνταξιοδοτηθεί στα 65. Εχει μόνο τη στρατιωτική του θητεία, 20 μηνών, από όπου μπορεί να αναγνωρίσει χρόνο ασφάλισης. Είναι άνεργος τα τελευταία 5 χρόνια, ενώ οι τελευταίες του αποδοχές ήταν μεικτά 1.300 ευρώ.
Απάντηση: Ο εν λόγω ασφαλισμένος μπορεί να εξαγοράσει τη στρατιωτική του θητεία για να συμπληρώσει τα 4.500 ένσημα και να συνταξιοδοτηθεί. Βέβαια σε αυτές τις περιπτώσεις προτιμότερη είναι η χρήση άλλων πλασματικών χρόνων, όπως τα κενά εργασίας. Ο ασφαλισμένος λοιπόν θα εξαγοράσει συνολικά 14 μήνες για να φτάσει τις 4.500 ημέρες και θα χρειαστεί να καταβάλει 182 ευρώ για κάθε μήνα με την έκπτωση του 30%. Τα κενά εργασίας κοστίζουν 166 ευρώ για κάθε μήνα.
ΟΑΕΕ: Καλύτερη η επιλογή μετά το 2015
Η αναγνώριση της στρατιωτικής θητείας στον ΟΑΕΕ και το κατά πόσο αποτελεί συμφέρουσα επιλογή είναι συνάρτηση της ασφαλιστικής κατηγορίας στην οποία ανήκει ο ελεύθερος επαγγελματίας. Αυτό γιατί με βάση τις συγκεκριμένες εισφορές γίνεται ο υπολογισμός του ποσού για την εξαγορά.
Είναι εμφανές επομένως πως ακόμη και με την έκπτωση του 30% που προβλέπεται για το κόστος της εξαγοράς για όσους θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το 2014, η επιλογή είναι ασύμφορη. Και σε αυτή την περίπτωση συμφέρει η διερεύνηση των επιλογών και η πρότερη κάλυψη των πλασματικών ετών με άλλες κατηγορίες χρόνου όπως η 5ετία που δίνεται για την προεγγραφή.
Και για τους ελεύθερους επαγγελματίες η αναγνώριση της θητείας γίνεται πιο ελκυστική για όσους θεμελιώσουν δικαίωμα μετά το 2015 και τους νέους ασφαλισμένους, οπότε το ποσοστό της μείωσης διαμορφώνεται στο 50%.
Ενδεικτικά αναφέρεται το εξής παράδειγμα:
Ερώτηση: Ελεύθερος επαγγελματίας ασφαλισμένος στην ΠΟ9 κατηγορία έχει συμπληρώσει 33 έτη ασφάλισης. Είναι σήμερα 59 ετών. Θέλει να συνταξιοδοτηθεί το 2012 με 36 έτη συνολικά, στα 60. Εχει 28 μήνες στρατιωτική θητεία. Τι μπορεί να κάνει;
Απάντηση: Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος θα πρέπει να εξαγοράσει τον χρόνο του στρατού κι έτσι να συμπληρώσει 35 έτη ασφάλισης το 2011. Με τον τρόπο αυτό μόλις κλείσει το 60ό του έτος θα του φτάνουν 36 έτη για να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη. Το κόστος που θα κληθεί σήμερα να καταβάλει θα είναι 275 ευρώ περίπου για κάθε μήνα.
ΕΤΑΑ: Η διαφορά με τα άλλα Ταμεία
Για τους φορείς των ανεξάρτητα απασχολουμένων (δικηγόροι, υγειονομικοί, μηχανικοί), που σήμερα ανήκουν στο ΕΤΑΑ, ισχύουν τα όσα αναφέρθηκαν για τα άλλα Ταμεία. Μόνη διαφορά είναι ότι το ποσό που καταβάλλεται για την αναγνώριση, όπου δεν υπάρχουν ασφαλιστικές κατηγορίες, ανέρχεται στο 20% του ποσού, επί του οποίου καταβάλλονται εισφορές για σύνταξη.
(πηγή: Έθνος)
