Καθοριστικό παράγοντα αποτελεί το έτος συμπλήρωσης της... πολυπόθητης 25ετίας, καθώς επηρεάζει τόσο το όριο ηλικίας όσο και τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης. Στο Δημόσιο τρεις είναι οι κρίσιμες ημερομηνίες:
• Συντάξεις. Δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2014.
• Ορια ηλικίας. Τυχεροί είναι όσοι πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα με τη συμπλήρωση 25ετίας μέχρι το τέλος του 2012.
• Εφάπαξ. Διασώζονται από τον νέο τρόπο υπολογισμού όσοι πρόλαβαν να υποβάλουν αίτηση μέχρι τον Αύγουστο του 2013.
Οπως τονίζει δικηγόρος, ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, «για τους δημοσίους υπάλληλους το 2014 είναι η τελευταία χρονιά θεμελίωσης πριν τεθεί σε εφαρμογή η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων μετά την 1η Ιανουαρίου 2015. Ετσι, όσοι θα θεμελιώσουν το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα μέχρι και το τέλος του έτους θα αποφύγουν την αλλαγή και η σύνταξή τους θα υπολογιστεί με τον ισχύοντα τρόπο και όχι τον μεικτό υπολογισμό που θα ισχύσει από το νέο έτος».
Τη δυσμενή αυτή αλλαγή θα κατορθώσουν να αποφύγουν όλες οι κατηγορίες ασφαλισμένων στο Δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που θεμελίωσαν ή θα θεμελιώσουν δικαίωμα με συμπλήρωση των απαραίτητων 25 ετών ασφάλισης.
Οσον αφορά στις προϋποθέσεις θεμελίωσης δικαιώματος, τέσσερις είναι οι βασικές κατηγορίες στο Δημόσιο για τους ασφαλισμένους από το 1983 έως και το 1992:
1. Δημόσιοι υπάλληλοι με 25ετία (γενική κατηγορία). Η θεμελίωση γίνεται μόνο με τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης και η «έξοδος» όποτε συμπληρωθεί το όριο ηλικίας. Ο χρόνος αυτός μπορεί να συμπληρωθεί με τη χρήση τόσο του χρόνου του Δημοσίου όσο και του χρόνου ασφάλισης σε φορείς του ιδιωτικού τομέα, αλλά και με την εξαγορά πλασματικών ετών.
Σε περίπτωση που τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης συμπληρωθούν μέχρι το 2010, πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 65 για τους άντρες και στα 60 για τις γυναίκες.
Το 2011 και το 2012 ισχύουν ενιαία όρια συνταξιοδότησης, με κερδισμένους τους άντρες ασφαλισμένους. Ειδικότερα για θεμελίωση μέσα στο 2011 πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 61, ενώ το 2012 στα 63.
Ωστόσο, αν η θεμελίωση γίνει μετά το 2013, το όριο ηλικίας για πλήρη σύνταξη πάει στα 67. Σημειώνεται πως στα 67 μπορούν να αποχωρήσουν με πλήρη αναλογική σύνταξη και όσοι έχουν τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης με τελευταίο φορέα το Δημόσιο.
Πέντε χρόνια νωρίτερα μπορούν να αποχωρήσουν όσοι δημόσιοι υπάλληλοι επιλέξουν τη μειωμένη σύνταξη. Το «πέναλτι» διαμορφώνεται είτε στο 4,5% είτε στο 6% για κάθε έτος που υπολείπεται του ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη.
Ετσι οι ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρώσει την 25ετία μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 60 ετών οι άνδρες και 55 οι γυναίκες.
Το 2011 μειωμένη σύνταξη δίνεται σε άντρες και γυναίκες στα 56 και το 2012 στα 58. Τέλος, όσοι έχουν συμπληρώσει τα 25 έτη ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2013 κι έπειτα δικαιούνται μειωμένη σύνταξη από το 62ο έτος της ηλικίας τους κι έπειτα.
2. Δημόσιοι υπάλληλοι με 35ετία. Οσοι ασφαλισμένοι του Δημοσίου έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 58 ετών με 35ετία. Για το 2011 το όριο παραμένει στα 58, αλλά απαιτούνται 36 έτη ασφάλισης για την «έξοδο», ενώ το 2012 χρειάζονται 37 έτη και το 59ο έτος. Από την 1η Ιανουαρίου 2013 κλείνουν οι πόρτες για όσους δεν έχουν 40 έτη ασφάλισης και το 62ο έτος.
3. Γονείς ανηλίκων. Σύνταξη στα 50 δικαιούνται οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανηλίκων που συμπλήρωσαν 25ετία μέχρι το τέλος του 2010. Το 2011 και το 2012 ισχύουν ενιαίες ρυθμίσεις για όλους τους γονείς ανηλίκων (άντρες και γυναίκες), με τη σύνταξη να καταβάλλεται στα 52 και στα 55 αντίστοιχα. Από το 2013 δεν υπάρχει ευνοϊκό καθεστώς για όσους δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα.
4. Τρίτεκνοι. Για θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010 το δικαίωμα παρέχεται μόνο στις γυναίκες και η έξοδος γίνεται άνευ ορίου ηλικίας. Το 2011 το όριο ηλικίας διαμορφώνεται στο 52ο έτος για άντρες και γυναίκες και το 2012 στα 55.
Ποιοι σώζουν το εφάπαξ από τις μειώσεις 12%-14%
Διασώζονται από τις μειώσεις στο εφάπαξ όσοι δημόσιοι υπάλληλοι κατέθεσαν αίτηση μέχρι και τον Αύγουστο του 2013. Οι υπόλοιποι θα δουν το βοήθημα να υπολογίζεται με τον νέο μαθηματικό τύπο, εξέλιξη που σε πρώτη φάση οδηγεί σε μία μείωση 12% έως 14%. Αυτήν τη στιγμή εκδίδεται το βοήθημα σε όσους υπέβαλαν αίτηση τον Δεκέμβριο του 2012, ενώ σε εκκρεμότητα είναι περίπου 40.000 αιτήσεις. Ενδεικτικά, δημοσιεύονται χαρακτηριστικά παραδείγματα για το ύψος του εφάπαξ που θα πάρουν οι δημόσιοι υπάλληλοι:
1 Εργαζόμενος με 35 έτη υπηρεσίας στην κατηγορία Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση θα πάρει φέτος 29.770 ευρώ (με βάση μία μέση μείωση 13%). Σε περίπτωση που είχε αποχωρήσει από την εργασία του μέχρι το τέλος του Αυγούστου δικαιούται 34.220 ευρώ.
2 Εργαζόμενος με 35ετία στην κατηγορία Τεχνολογική Εκπαίδευση που θα βγει φέτος στη σύνταξη θα πάρει εφάπαξ περίπου 33.246 ευρώ. Συνάδελφός του που είχε αποχωρήσει πέρυσι τον Αύγουστο δικαιούται 38.214 ευρώ.
3 Εργαζόμενος με 35ετία στην Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση θα πάρει εφάπαξ 34.735 ευρώ. Μέχρι το τέλος Αυγούστου το εφάπαξ διαμορφωνόταν στα 39.926 ευρώ.
4 Εργαζόμενος με 25ετία στην κατηγορία Υποχρεωτική Εκπαίδευση δικαιούται φέτος εφάπαξ περίπου 15.159 ευρώ (για αιτήσεις που έγιναν μέχρι το τέλος Αυγούστου το βοήθημα είναι 18.715 ευρώ).
5 Εργαζόμενος με 25ετία στην κατηγορία Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση θα πάρει φέτος 18.749 ευρώ. Σε περίπτωση που είχε αποχωρήσει από την εργασία του μέχρι το τέλος Αυγούστου θα δικαιούνταν 21.603 ευρώ.
6 Εργαζόμενος με 25ετία στην κατηγορία Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση θα πάρει φέτος εφάπαξ 21.910 ευρώ (για αιτήσεις που έγιναν μέχρι το τέλος Αυγούστου το βοήθημα είναι 25.184 ευρώ).
Θεμελιωμένο δικαίωμα
Ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης
Για τους δημοσίους υπαλλήλους που θα θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος της φετινής χρονιάς ως βάση υπολογισμού λαμβάνονται οι συντάξιμες αποδοχές με βάση τον μισθό του υπαλλήλου τον Οκτώβριο του 2011. Ετσι στις συντάξιμες αποδοχές περιλαμβάνονται:
• Ο Βασικός Μισθός
• Το χρονοεπίδομα (όπου λαμβάνεται)
• Το επίδομα των 140,80 ευρώ
• Το επίδομα θέσης ευθύνης για όσους το λαμβάνουν (χρειάζεται παραμονή στη θέση μία πλήρη διετία)
• Το επίδομα ειδικής απασχόλησης για τους εργαζομένους των ΟΤΑ που υπάγονται στα ΒΑΕ
• Το επίδομα εξωδιδακτικής προετοιμασίας και βιβλιοθήκης για τα μέλη ΔΕΠ
Το οικογενειακό επίδομα δεν συνυπολογίζεται στις συντάξιμες αποδοχές, το λαμβάνει όμως ο συνταξιούχος με τη σύνταξή του όπως και το επίδομα εξομάλυνσης. Για τον χρόνο που έχουν συμπληρώσει στην ασφάλιση του Δημοσίου οι υποψήφιοι συνταξιούχοι υπάλληλοι το ποσό της σύνταξης υπολογίζεται τμηματικά. Συγκεκριμένα, η καταβαλλόμενη σύνταξη αποτελείται από το άθροισμα δύο επιμέρους ποσών:
1. Του ποσού που αντιστοιχεί στα χρόνια ασφάλισης που έχουν συμπληρωθεί μέχρι 31/12/2007 και υπολογίζεται με ποσοστό αναπλήρωσης 80%, και
2. Του ποσού που αντιστοιχεί στα χρόνια ασφάλισης που συμπληρώνονται μετά την 1/1/2008 και υπολογίζεται με τους ακόλουθους συντελεστές:
• Με συντελεστή 73% φέτος
• Με συντελεστή 72% το 2015
• Με συντελεστή 71% το 2016
• Με συντελεστή 70% το 2017.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως το τελικό ποσό της σύνταξης που καταβάλλεται στους δημοσίους υπαλλήλους αποτελείται από το άθροισμα των δύο επιμέρους ποσών.
Οι διατάξεις που μειώνουν το ποσό
Μια σειρά διατάξεων που έχουν ψηφιστεί τα τελευταία χρόνια ψαλιδίζουν το ποσό της σύνταξης. Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής:
1. Εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων (Ν. 3865/ 2010). Δεν αφορά όσους παίρνουν κάτω από 1.400 ευρώ τον μήνα. Για ποσά από 1.400,01 ευρώ και πάνω η εισφορά ξεκινά από το 3% και σταδιακά αυξάνεται -ανάλογα με τη σύνταξη- μέχρι και το 14%.
2. Ειδική εισφορά που αφορά συνταξιούχους κάτω των 60 ετών που παίρνουν άνω των 1.700€ μετά την πρώτη παρακράτηση (Ν. 4002/2011). Η εισφορά κυμαίνεται από 6% έως 10%.
3. Νέα μείωση των συντάξεων με τον Νόμο 4024/2011. Η μείωση γίνεται στο ποσό που απομένει μετά τις δύο πρώτες παρακρατήσεις. Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής:
Για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους μειώνεται κατά 40% το ποσό της κύριας σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.000€. Η μείωση αυτή διακόπτεται από την πρώτη του επόμενου μήνα από εκείνο κατά τον οποίο συμπληρώνει το 55ο έτος. Για όσους έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους, μειώνεται κατά 20% το ποσό της σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.200€. Το ποσό που περικόπτεται είναι απαραίτητο να διευκρινίσουμε ότι δεν αφορά το σύνολο της κύριας σύνταξης, αλλά το υπερβάλλον ποσό των 1.000 και 1.200€ αντίστοιχα.
4. Μείωση κατά 12% στο τμήμα της σύνταξης που υπερβαίνει τα 1.300€. Οσοι παίρνουν κάτω από το όριο αυτό δεν επηρεάζονται από το συγκεκριμένο μέτρο. Με βάση τη νομοθεσία, μείωση γίνεται στο ποσό της σύνταξης που απομένει μετά τις τρεις παρακρατήσεις που ήδη αναφέρθηκαν (Ν. 4051/2012). Η εν λόγω μείωση αφορά τη μεγάλη πλειοψηφία των συντάξεων που στο αρχικό τους ποσό βρίσκονται στην περιοχή των 1.500€.
5. Μείωση για ποσά συντάξεων που υπερβαίνουν τα 1.000€ (Ν. 4093/ 2012). Η μηνιαία σύνταξη ή το άθροισμα των μηνιαίων συντάξεων (κυρίων, επικουρικών και μερισμάτων) που υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ μειώνονται από 5% έως 20%.
Παραδείγματα - οδηγός για όλους
Ενδεικτικά παραδείγματα δημοσιεύονται για τους δημοσίους υπαλλήλους. Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής:
Ερώτηση: Δημοτικός υπάλληλος ΠΕ, 53 ετών σήμερα, μητέρα 2 παιδιών, εκ των οποίων το ένα ανήλικο, προσελήφθη ως μόνιμη στον Δήμο το 1989. Είχε βασικό μισθό 1.241 ευρώ τον Οκτώβριο 2011. Πόση σύνταξη θα πάρει φέτος;
Απάντηση: Η μητέρα του παραδείγματος δεν έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Εάν εξαγοράσει χρόνο σπουδών μπορεί να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις και τα όρια του 2011, δηλαδή για το 52ο έτος της ηλικίας της (έχει ήδη συμπληρώσει). Μπορεί επομένως να λάβει άμεσα πλήρη σύνταξη. Με εξαγορά 4 ετών από τις σπουδές το ποσό της σύνταξής της θα είναι 846 ευρώ περίπου. Δεν επηρεάζεται από αλλαγές από την 1η Ιανουαρίου 2015 και τη συμφέρει η παραμονή στην εργασία.
Ερώτηση: Εκπαιδευτικός, διορισμένος το 1988 και πατέρας 3 τέκνων 22, 20 και 17 ετών. Είναι σήμερα 54 ετών. Ο βασικός του μισθός το 2011 ήταν 1.345 ευρώ. Θα επηρεαστεί από τις αλλαγές;
Απάντηση: Eχει συνολικά άνω των 20 ετών ασφάλισης το 2011 και θεμελίωσε συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις διατάξεις για τους τρίτεκνους. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί άμεσα, καθώς έχει ήδη συμπληρώσει το 52ο έτος της ηλικίας του και να εξαγοράσει για προσαύξηση της σύνταξής του συνολικά 9 έτη (4 σπουδών και 5 από τα τέκνα). Η σύνταξή τους με εξαγορές θα είναι 1.030 ευρώ περίπου. Συμφέρει να αποχωρήσει μετά τα 55.
(Πηγή: Έθνος)
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:
