Tονίζεται ότι θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος σημαίνει ότι ο ασφαλισμένος κατοχυρώνει (κλειδώνει) τους όρους και τις προϋποθέσεις, με βάση τα οποία θα εξέλθει της εργασίας του, όταν πληροί σωρευτικά τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης αλλά και, σε ορισμένες περιπτώσεις, το ελάχιστο απαιτούμενο όριο ηλικίας του ασφαλιστικού φορέα από τον οποίο θα συνταξιοδοτηθεί.
Η κατοχύρωση αυτή είναι άκρως σημαντική, καθώς ο ασφαλισμένος που την έχει επιτύχει θα συνταξιοδοτηθεί με ευνοϊκότερες διατάξεις σε σχέση με εκείνες που θα ισχύουν για τους λοιπούς ασφαλισμένους κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησής του για συνταξιοδότηση.
Η κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε συνδυασμό με την αναγνώριση πλασματικών ετών μπορεί να γλιτώσει τον ασφαλισμένο από αρκετά χρόνια επιπλέον εργασίας. Τέλος, κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος δεν σημαίνει ότι ο ασφαλισμένος θα διακόψει αναγκαστικά την εργασία του. Αντιθέτως, μπορεί να συνεχίσει να εργάζεται κανονικά και είναι προσωπική του απόφαση το πότε θα υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης.
Στο ΙΚΑ
Για να συνταξιοδοτηθούν πριν από τα 60 οι άνδρες που είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ θα πρέπει είτε να έχουν συμπληρώσει 35ετία είτε να υπάγονται στο ειδικό καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών. Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής:
Θεμελίωση με 10.500 ημέρες. Οι άνδρες ασφαλισμένοι που συμπλήρωσαν ή έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012 τις 10.500 ημέρες ασφάλισης μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 58 ή 59 ετών, ανάλογα με το έτος θεμελίωσης. Αντίστοιχα ο τελικός χρόνος ασφάλισης που θα απαιτηθεί τη στιγμή της αίτησης μπορεί να είναι από 10.500 έως 11.100 ημέρες ασφάλισης.
Ετσι, άνδρας ασφαλισμένος που συμπλήρωσε τις 10.500 ημέρες (35 έτη) μέχρι το τέλος του 2010 μπορεί να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 58 ετών χωρίς να απαιτούνται επιπλέον ημέρες τη στιγμή της αίτησης.
Αντίστοιχα, άνδρας ασφαλισμένος του ΙΚΑ που συμπλήρωσε ή μπορεί να συμπληρώσει με εξαγορά το πολύ 4 πλασματικών ετών 10.500 ημέρες το 2011 μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας τους. Τη στιγμή της αίτησης πρέπει να έχει 10.800 ημέρες ασφάλισης.
Τέλος, εφόσον ο ασφαλισμένος συμπληρώσει 10.500 ημέρες το 2012 είτε με πραγματικό χρόνο ασφάλισης είτε με χρήση έως πέντε πλασματικών ετών μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 59ου έτους της ηλικίας του.
Τη στιγμή της αίτησης απαιτούνται 11.100 ημέρες ασφάλισης.
Βαρέα και ανθυγιεινά. Ειδικό καθεστώς ισχύει για τη συνταξιοδότηση από το ΙΚΑ όσων εργάζονται σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Η «έξοδος» πριν από τα 60 αφορά μισθωτούς που έχουν 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων οι 7.500 στα βαρέα.
Η σύνταξη είναι πλήρης ή μειωμένη ανάλογα με την επιλογή του ηλικιακού ορίου που θα υποβληθεί η αίτηση. Στις περιπτώσεις επιλογής της πρόωρης εξόδου η μείωση φτάνει το 6% για κάθε έτος πριν από το όριο για την πλήρη σύνταξη (0,5% για κάθε μήνα) και ανώτατο ποσοστό μείωσης 12%. Για θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010 πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 55 και μειωμένη στα 53. Μεταβατικές ρυθμίσεις ισχύουν τη διετία 2011-2012 με σταδιακή αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης. Σε όλες τις ως άνω περιπτώσεις ο ασφαλισμένος μπορεί να εξαγοράσει χρόνο ώστε να συμπληρώσει μόνο τις 10.500 από τις ημέρες που απαιτούνται γενικά για τη θεμελίωση. Οι 7.500 πρέπει να είναι πραγματικές ημέρες εργασίες στα βαρέα και ανθυγιεινά. Για τη θεμελίωση το 2010 μπορεί να εξαγοραστεί μόνο η στρατιωτική θητεία, για τη θεμελίωση το 2011 μπορούν να εξαγοραστούν ως 4 πλασματικά έτη από τις κατηγορίες του νόμου 3863/2010 και 3996/2011, ενώ για τη θεμελίωση το 2012 έως πέντε χρόνια.
Σε ΔΕΚΟ και τράπεζες
Ανδρες. Κατοχυρώνεται δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη με τη συμπλήρωση 25ετίας έως 31 Δεκεμβρίου 2012 για το 60ό έτος της ηλικίας τους. Η μείωση για τους εν λόγω ασφαλισμένους είναι 4,5% για κάθε έτος πριν από το 65ο.
Εφόσον δεν έχει συμπληρωθεί η 25ετία δεν μπορεί να γίνει χρήση των πλασματικών ετών που προβλέπονται καθώς δεν είχε αλλάξει το όριο ηλικίας για τις εν λόγω περιπτώσεις. Μόνο ο Στρατός μπορεί να χρησιμοποιηθεί.
Γυναίκες. Η δυνατότητα εξόδου με πλήρη σύνταξη στα 60 κατοχυρώνεται με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης και τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010.
Για τις υπαλλήλους που θεμελίωσαν δικαίωμα από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά το όριο ηλικίας για την έξοδο έχει αυξηθεί και εφέτος φτάνει τα 67.
Σημειώνεται πως η σύνταξη στην ηλικία των 60 ετών για όσες γυναίκες έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα είναι πλήρης, αναλογική των ετών ασφάλισης που έχει η εργαζόμενη τη στιγμή της αίτησης. Στα θετικά είναι πως το εν λόγω δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί και μετά τη συμπλήρωση του 60ού έτους. Αν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010 δεν έχει συμπληρωθεί η απαραίτητη 25ετία δεν είναι δυνατή η πλήρωσή της με πλασματικούς χρόνους του Ν. 3865/2010 και του 3996/2011.
Στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ)
Με τη συμπλήρωση 35ετίας άνδρες και γυναίκες κλειδώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα στα 60. Οσοι ασφαλισμένοι συμπλήρωσαν 35ετία έως 31 Δεκεμβρίου 2010 αποχωρούν στα 60 και δεν επηρεάζονται από τις όποιες αλλαγές στα όρια ηλικίας.
Το 2011 κλειδώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα αλλά η έξοδος γίνεται στα 60 με 36 έτη ασφάλισης.
Το 2012 επίσης θεμελιώνεται δικαίωμα αλλά σύνταξη καταβάλλεται με 37 έτη στα 60.
Στις περιπτώσεις αυτές για τη θεμελίωση μπορεί ο ασφαλισμένος να εξαγοράσει από 4 έως 5 πλασματικά έτη του Ν. 3865/2010.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:
