Αυτό, όμως, που αλλάζει σήμερα και κάνει τη μείωση ακόμα πιο «φανερή» είναι ότι οι μεγάλες τράπεζες πλέον δεν προσφέρουν αποδόσεις της τάξης του 4% για κανένα ποσό και για καμία διάρκεια. Οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών, λοιπόν, υποχρεώθηκαν να ενδώσουν, παρά το γεγονός ότι ακόμη τα κεφάλαια που επιστρέφουν στο σύστημα δεν είναι αρκετά.
Βασικός στόχος είναι ο εξορθολογισμός του κόστους των καταθέσεων και η σύγκλιση με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Αυτό σημαίνει ότι τα επιτόκια των προθεσμιακών θα πρέπει να μειωθούν μεσο-σταθμικά στην περιοχή του 2%-2,5%, για να βρεθούν στα ίδια επίπεδα με χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία.
Αν επισκεφθεί κάποιος καταθέτης τις συστημικές τράπεζες σήμερα ή λήξει η προθεσμία του και επιθυμεί να την ανανεώσει, θα δει τα επιτόκια των προθεσμιακών να είναι χαμηλότερα του 4% για όλες τις καταθέσεις, ανεξαρτήτως ποσού και διάρκειας. Μάλιστα, αρμόδια τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν υποχωρήσει έως το 3%-3,5%.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις παρατηρούνται στις τράπεζες που έχουν απορροφήσει ή εξαγοράσει άλλα, μικρότερα πιστωτικά ιδρύματα, που πρόσφεραν μεγαλύτερα επιτόκια για να προσελκύσουν καταθέσεις. Η προσαρμογή σε αυτές τις τράπεζες γίνεται άμεσα και πάντα με γνώμονα τα επιτόκια που προσφέρει η «μαμά» τράπεζα, τα οποία κατά κανόνα είναι χαμηλότερα κατά περίπου 50 μονάδες βάσης. Έτσι, η συγκέντρωση του τραπεζικού κλάδου μέσω των συγχωνεύσεων αποτελεί ακόμα έναν παράγοντα που ευνοεί την εναρμόνιση των επιτοκίων.
Βέβαια, η μείωση των επιτοκίων δεν σημαίνει ότι οι τράπεζες δεν έχουν ανάγκη από μετρητά, πόσω μάλλον όταν δεν είναι ακόμη έτοιμες να γευτούν τους καρπούς της ανακεφαλαιοποίησης. Παρ΄ όλα αυτά, τα ακραία επιτόκια, που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούσαν ακόμα και το 5,50% (σε πολύ μικρότερες τράπεζες είχαν αγγίξει το 7%), δημιουργούσαν στρεβλώσεις, καθιστώντας πανάκριβη τη βασικότερη πηγή δανεισμού των τραπεζών.
Επίσημα στοιχεία
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το μέσο επιτόκιο που προσέφεραν οι τράπεζες σε νοικοκυριά για καταθέσεις συμφωνημένης διάρκειας έως 1 έτους διαμορφώθηκε τον Απρίλιο του 2013 στο 4,22%, έναντι 4,70% τον περασμένο Δεκέμβριο και 4,88% τον Δεκέμβριο του 2011. Για τις επιχειρήσεις, το αντίστοιχο επιτόκιο τον Μάρτιο ήταν στο 3,95%, όταν τον Δεκέμβριο βρισκόταν στο 4,15%.
Η σημερινή μείωση κάτω του 4% εκτιμάται ότι θα αντικατοπτριστεί στα επίσημα στοιχεία στο γ΄ τρίμηνο του έτους, όταν θα έχουν συμπεριληφθεί οι καταθέσεις που έχουν ανανεωθεί με τα χαμηλότερα επιτόκια. Παρατηρείται, μάλιστα, μια τάση μείωσης του χρόνου «κλεισίματος» των χρημάτων. Ενδεικτικά, από την Πρωτοχρονιά του 2013 μέχρι σήμερα η πλειονότητα των καταθέσεων προθεσμίας που ανανεώνονται δεσμεύονται για διάρκειες μικρότερες των 6 μηνών.
Επίσης, λόγω του «carry over», του γεγονότος, δηλαδή, ότι τα επίσημα στοιχεία συμπεριλαμβάνουν επιτόκια προθεσμιακών που ξεκίνησαν πέρυσι, όταν παρέμεναν σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, μετά το καλοκαίρι και προς το τέλος του έτους αναμένεται να αποτυπωθεί πιο «ανάγλυφα» το μέγεθος της μείωσης στα στοιχεία της ΤτΕ.
Οι επιπτώσεις της υποχώρησης των αποδόσεων
Με δεδομένο ότι οι προθεσμιακές καταθέσεις διαμορφώνονται σήμερα περί τα 80 δισ. ευρώ, μια πτώση της τάξης των 100 μονάδων βάσης (1%) στα επιτόκια οδηγεί σε όφελος για τις τράπεζες της τάξης των 800 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Το 2013 τα επιτόκια ξεκίνησαν κοντά στο 4,7% και αναμένεται, όπως προαναφέρθηκε, να ολοκληρώσουν το έτος ίσως και χαμηλότερα του 3,5%. Το κέρδος, λοιπόν, από τη μείωση εκτιμάται για το σύνολο του 2013 στα 400-500 εκατ. ευρώ και αυτό γιατί δεν θα έχουν ανανεωθεί όλες οι προθεσμιακές καταθέσεις σε αυτό το διάστημα. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι, με το ετήσιο όφελος και την περαιτέρω πτώση των επιτοκίων, οι τράπεζες έχουν ακόμα έναν «σύμμαχο» στην προσπάθεια περιστολής του κόστους και εξομάλυνσης των συνθηκών δανεισμού.
Όσοι περιμένουν ότι η σταδιακή μείωση των προθεσμιακών επιτοκίων θα οδηγήσει και σε αντίστοιχη πτώση στα δάνεια μάλλον θα απογοητευτούν, αφού η αποκλιμάκωση στις χορηγήσεις αναμένεται να είναι πολύ πιο ήπια. Πρόκειται για ένα επιπρόσθετο «κέρδος» για τις τράπεζες, που προκύπτει από το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων.
Πρώτες θα δουν μείωση οι επιχειρήσεις, αφού στις επιχειρηματικές χορηγήσεις εκτιμάται πως θα υπάρξει άμεση, αν και μικρή, υποχώρηση. Μεγαλύτερη μείωση εκτιμάται πως θα προέλθει από την αποκατάσταση της ρευστότητας, με την έξοδο των τραπεζών στις αγορές κεφαλαίου και την επιστροφή των καταθέσεων.
Από τα στοιχεία της ΤτΕ φαίνεται ότι το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών (κυμαινόμενο ή σταθερό έως 1 έτος) διαμορφώθηκε στο 3,08%, έναντι 3,55% τον Απρίλιο του 2012 και 4,18% τον Δεκέμβριο του 2011. Για τα καταναλωτικά, το μέσο κυμαινόμενο ή σταθερό για 1 έτος επιτόκιο βρέθηκε στο 7,86%, από 8,49% τον Δεκέμβριο του 2011. Τέλος, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των δανείων (νέα υπόλοιπα) υποχώρησε στο 5,75% τον Απρίλιο, έναντι 6,81 % τον Δεκέμβριο του 201 1. Για τα υφιστάμενα δάνεια το μέσο επιτόκιο υποχώρησε στο 5,78%, από 6,34%.
(Πηγή: εφημερίδα "Κεφάλαιο")
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ:
