Η βασική νέα επιλογή για το υπό διαμόρφωση νομικό καθεστώς είναι το γεγονός ότι πλέον η προσωπική εμπορική εταιρεία σε περίπτωση πτώχευσής της ή θανάτου του εταίρου δεν θα οδηγείται υποχρεωτικά σε λύση (σ.σ. διάλυση), εκτός αν αυτή προβλέπεται στην εταιρική σύμβαση.
Ο κ. Παπαϊωάννου παρουσίασε το σχέδιο νόμου για τις προσωπικές και εμπορικές εταιρείες (μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που λειτουργούν ως προσωπικές εταιρείες, δηλαδή υπό τη νομική μορφή της Ομόρρυθμης και Ετερόρρυθμης Εταιρείας, και εν μέρει και της αφανούς) και τόνισε ότι η Κυβέρνηση προχωρά στην αναμόρφωση του ΒΔ του 1835 με σκοπό τη δημιουργία ενός λειτουργικού και αποτελεσματικού νομοθετικού πλαισίου, ώστε να προστατευθούν και διασωθούν οι υγιείς επιχειρήσεις.
Το σχέδιο νόμου θα τεθεί την μεθεπόμενη εβδομάδα ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου, ώστε σύντομα να εισαχθεί για ψήφιση στη Βουλή και να αποτελέσει νόμο του κράτους και μεταξύ άλλων προβλέπει:
- Η επωνυμία της ΟΕ μπορεί να σχηματισθεί και από το αντικείμενο της επιχείρησης ή από άλλες ενδείξεις. Δεν είναι υποχρεωτικό να σχηματίζεται από τα ονόματα των εταίρων.
- Η ΟΕ αποκτά νομική οντότητα, καθώς για να συσταθεί πρέπει να καταχωρείται στο ΓΕΜΗ (Γενικό Εμπορικό Μητρώο).
- Ευθύνη για τα χρέη μια εταιρείας έχει και ο νεοεισερχόμενος εταίρος.
- Η λύση μια εταιρείας αορίστου ή ορισμένου χρόνου θα γίνεται με δικαστική απόφαση και εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος.
- Προβλέπεται δυνατότητα συνέχισης της εταιρείας με απόφαση όλων των εταίρων σε περίπτωση πτώχευσης, εφόσον επικυρώθηκε δικαστικά το σχέδιο αναδιοργάνωσης ή επήλθε η πτωχευτική αποκατάσταση της εταιρείας.
Ολόκληρο το σχέδιο νόμου συμπυκνώνεται ως εξής:
«Η ύπαρξη λειτουργικού και αποτελεσματικού νομοθετικού πλαισίου είναι σημαντικός παράγων της οικονομικής ανάπτυξης.
Οι μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, λειτουργούν ως προσωπικές εταιρείες, δηλαδή υπό την νομική μορφή της ομόρρυθμης και ετερόρρυθμης εταιρίας, αλλά, εν μέρει, και της αφανούς, Το δίκαιο των προσωπικών εμπορικών εταιριών (ομόρρυθμη, ετερόρρυθμη, αφανής), το οποίο περιέχεται στις διατάξεις των άρθρων 18-28, 38-50 και 64 του Εμπορικού Νόμου (ΕμπΝ)δεν έχει εκσυγχρονισθεί με βάση τα νεότερα δεδομένα. Τα υπάρχοντα ρυθμιστικά κενά καλύφθηκαν κατά μεγάλο μέρος από τις διατάξεις των άρθρων 741-784 του Αστικού Κώδικα (ΑΚ), οι οποίες εφαρμόζονται αναλογικά και στις προσωπικές εμπορικές εταιρίες.
Εν τούτοις, οι ρυθμίσεις αυτές έχουν ως βάση αποκλειστικά τον μεταξύ των εταίρων προσωποπαγή συμβατικό δεσμό και δεν λαμβάνουν υπόψη την οπτική της εμπορικής επιχείρησης, Ως εκ τούτου, οι διατάξεις για την αστική εταιρία δεν επαρκούν για την ικανοποιητική ρύθμιση, ιδίως του δικαίου της ομόρρυθμης και της ετερόρρυθμης εταιρίας, ενόψει και των σύγχρονων οικονομικών δεδομένων.
Επί πλέον, η καθιέρωση του συστατικού χαρακτήρα της καταχώρισης των ομορρύθμων και ετερορρύθμων εταιριών, με τις οποίες καταργείται εφεξής η οντότητα της de facto (δηλ. της λειτουργούσας αδημοσίευτης εταιρίας), δημιουργεί σοβαρά προβλήματα (προς τα έσω και προς τα έξω σχέσεις των εταίρων, ευθύνη έναντι τρίτων, ικανότητα δικαίου), τα οποία έπρεπε να αντιμετωπισθούν.
Το σχέδιο νόμου αποτελείται από τρία κεφάλαια, ήτοι το Κεφάλαιο Α, που αποτελείται από έξη τμήματα και περιλαμβάνει τη ρύθμιση της Ομόρρυθμης Εταιρείας (άρθρα 1 έως και 22), το Κεφάλαιο Β, που αποτελείται από πέντε τμήματα και περιλαμβάνει τη ρύθμιση της Ετερόρρυθμης Εταιρείας, της Ετερόρρυθμης Εταιρείας κατά μετοχές και την μετατροπή ΕΕ σε ΟΕ, ΕΠΕ σε ΟΕ ή ΕΕ (άρθρα 23 έως και 36) και το Κεφάλαιο Γ, που αφορά στη ρύθμιση της Αφανούς Εταιρίας (άρθρα 37 έως και 44).Το σχέδιο συμπληρώνεται από μεταβατικές διατάξεις (άρθρο 45) και την τελική διάταξη (άρθρο 46).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Αʼ
Ομόρρυθμη εταιρία
Καθορίζεται η έννοια της ομόρρυθμης εταιρίας και προβλέπεται διάταξη γενικής εφαρμογής, σύμφωνα με την οποία εφαρμόζονται και ως προς την ομόρρυθμη εταιρία οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα για την εταιρία, εφόσον δεν υπάρχει άλλη ειδική ρύθμιση.
Η επωνυμία της ομόρρυθμης εταιρίας δεν είναι υποχρεωτικό να σχηματίζεται από τα ονόματα των εταίρων, αλλά μπορεί να σχηματισθεί και από το αντικείμενο της επιχείρησης ή από άλλες ενδείξεις.
Για να συσταθεί η ομόρρυθμη εταιρία πρέπει να καταχωρισθεί στο ΓΕΜΗ, οπότε και αποκτάται η νομική της προσωπικότητα.
Εφόσον η εταιρία αρχίσει εμπορική δραστηριότητα πριν από την καταχώρισή της στο ΓΕΜΗ, εφαρμόζονται, και ως προς αυτή, οι διατάξεις για την ομόρρυθμη εταιρία. Η μη καταχωρισθείσα στο ΓΕΜΗ εταιρία, η οποία ασκεί εμπορική δραστηριότητα, έχει ικανότητα δικαίου και πτωχευτική ικανότητα. Αναγνωρίζεται ικανότητα δικαίου και πτωχευτική ικανότητα και σε ενώσεις προσώπων εμπορικού σκοπού.
Σχέσεις προς τα έσω
Οι σπουδαιότερες ρυθμίσεις είναι οι εξής:
Γίνεται σαφής διαχωρισμός της προς τα έσω εξουσίας των διαχειριστών (διαχειριστική εξουσία) από την προς τα έξω (εκπροσωπευτική εξουσία), Η προς τα έσω εξουσία είναι στενότερη της προς τα έξω, η δε υπέρβασή της δεν επηρεάζει το κύρος της πράξης αλλά δημιουργεί μόνο ευθύνες του διαχειριστή, σε αντίθεση με την υπέρβαση της προς τα έξω εξουσίας, η οποία έχει ως συνέπεια την ακυρότητα της πράξης.
Προβλέπεται διάκριση αποφάσεων που λαμβάνονται από όλους τους εταίρους, και των διαχειριστικών αποφάσεων που λαμβάνονται από τους διαχειριστές.
Για τη λήψη διαχειριστικών αποφάσεων που βρίσκονται εκτός της συνήθους διαχείρισης απαιτείται συναίνεση όλων των εταίρων.
Η τέλεση από τον διαχειριστή πράξεων μη συνήθους διαχείρισης ,χωρίς τη συναίνεση των εταίρων, αφήνει ανεπηρέαστο το κύρος της πράξης.
Η εταιρική συμμετοχή ανάγεται σε περιουσιακό αγαθό, το οποίο καθίσταται μεταβιβαστό, με πρόβλεψη στην εταιρική σύμβαση ή με τη συναίνεση όλων των εταίρων.
Σχέσεις προς τα έξω
Οι περιορισμοί της εκπροσωπευτικής εξουσίας με την εταιρική σύμβαση ή με απόφαση των εταίρων δεν προβάλλονται στους τρίτους,. Σε περίπτωση όμως τέλεσης πράξης καθʼ υπέρβαση του εταιρικού σκοπού, η εταιρία μπορεί να προβάλει την υπέρβαση, μόνο όμως εφόσον ο τρίτος δεν την γνώριζε ή δεν όφειλε να τη γνωρίζει. Ο νεοεισερχόμενος εταίρος ευθύνεται και για τα πριν την είσοδό του στην εταιρία χρέη.
Προβλέπεται ως νέος λόγος η λύση της εταιρίας (αορίστου ή ορισμένου
χρόνου) με δικαστική απόφαση ύστερα από αίτηση του εταίρου, εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος.
Ο θάνατος, η πτώχευση και η υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση εταίρου επιφέρουν τη λύση της εταιρίας, μόνο εφόσον προβλέπεται στην εταιρική σύμβαση.
Εκούσια έξοδος εταίρου Προβλέπεται, για πρώτη φορά, δικαίωμα εξόδου του εταίρου από την εταιρία. Στην εταιρία ορισμένου χρόνου η καταβολή στον εξελθόντα εταίρο της αξίας της συμμετοχής του θα εξαρτηθεί από τη συνδρομή σπουδαίου λόγου, η ύπαρξη του οποίου κρίνεται από το δικαστήριο.
Έξοδος εταίρου προκαλούμενη από ατομικό δανειστή του
Παρέχεται στους ατομικούς δανειστές των ομορρύθμων εταίρων το δικαίωμα να προκαλέσουν με δήλωσή τους την έξοδο του οφειλέτη εταίρου, εφόσον αποβεί άκαρπη αναγκαστική εκτέλεση κατά της περιουσίας του. Έτσι, ο ατομικός δανειστής μπορεί να προβεί σε κατάσχεση της απαίτησης που έχει ο εξερχόμενος εταίρος κατά της εταιρίας για καταβολή της αξίας της μερίδας του.
Αποκλεισμός εταίρου Το δικαστήριο μπορεί, αντί της λύσης της εταιρίας, να αποφασίσει τον αποκλεισμό του εταίρου αυτού μετά από αίτηση των λοιπών εταίρων.
Δικαιώματα και υποχρεώσεις εξερχόμενου και αποκλειόμενου εταίρου Προβλέπεται, αφενός ότι ο εξερχόμενος ή αποκλειόμενος εταίρος έχει αξίωση κατά της εταιρίας για καταβολή της πλήρους αξίας της μερίδας του, εφόσον η εταιρική σύμβαση δεν προβλέπει διαφορετικά, αφετέρου ότι σε περίπτωση διαφωνίας ως προς τον προσδιορισμό της αξίας της μερίδας αποφαίνεται το δικαστήριο. Προβλέπεται, επίσης, υποχρέωση του αποχωρούντος εταίρου για κάλυψη των ζημιών που του αναλογούν.
Κληρονόμοι θανόντος εταίρου
Παρέχεται στον κληρονόμο θανόντος ομορρύθμου εταίρου το δικαίωμα να εξαρτήσει την παραμονή του στην εταιρία από το αν οι λοιποί εταίροι δεχτούν να λάβει τη θέση ετερόρρυθμου εταίρου. Αν οι εταίροι απορρίψουν την πρόταση αυτή, ο κληρονόμος μπορεί να εξέλθει από την εταιρία.
Συνέχιση της εταιρίας
Προβλέπεται δυνατότητα συνέχισης της εταιρίας με απόφαση όλων των εταίρων σε περίπτωση πτώχευσης της εταιρίας, εφόσον επικυρώθηκε δικαστικά το σχέδιο αναδιοργάνωσης ή επήλθε η πτωχευτική αποκατάσταση της εταιρίας.
Μονοπρόσωπη εταιρία
Παρέχεται η δυνατότητα προσωρινής, επί τρίμηνο, συνέχισης της εταιρίας, σε περίπτωση που αποχωρήσουν όλοι οι εταίροι πλην ενός, μέχρι την είσοδο νέου εταίρου.
Εκκαθάριση - Παραγραφή
Τα βιβλία και έγγραφα της εταιρίας παραδίδονται προς φύλαξη σε έναν από τους εταίρους ή σε τρίτο.
Ρυθμίζεται κατά τρόπο ολοκληρωμένο το θέμα της παραγραφής των αξιώσεων των τρίτων κατά των εταίρων σε περίπτωση λύσης της εταιρίας ή εξόδου ή αποκλεισμού του εταίρου.
Αστική εταιρία με νομική προσωπικότητα
Όλες οι διατάξεις για την ομόρρυθμη εταιρία, με εξαίρεση εκείνης του άρθρ. 3 παρ. 3, εφαρμόζονται αναλόγως και στην αστική εταιρία με νομική προσωπικότητα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Βʼ
Ετερόρρυθμη εταιρία
Πρόκειται για την προσωπική εμπορική εταιρία με νομική προσωπικότητα, η οποία έχει έναν τουλάχιστον εταίρο που ευθύνεται για τα χρέη της εταιρίας περιορισμένα, τον ετερόρρυθμο, και έναν άλλο τουλάχιστον εταίρο, ο οποίος ευθύνεται για τα χρέη αυτά απεριόριστα, τον ομόρρυθμο εταίρο. Η επωνυμία της μπορεί να είναι υποκειμενική ή αντικειμενική ή να περιλαμβάνει επί πλέον και άλλες ενδείξεις.
Η δημοσίευση της ετερόρρυθμης εταιρίας στο Γ.Ε.ΜΗ είναι συστατικού χαρακτήρα για την απόκτηση νομικής προσωπικότητας από αυτήν, εκτός δε από τα στοιχεία που πρέπει να καταχωρίζονται για τους ομόρρυθμους εταίρους, επιβάλλει να καταχωρίζονται και τα στοιχεία ταυτότητας των ετερόρρυθμων εταίρων, όπως και η αξία της εισφοράς τους.
Νομική θέση ετερόρρυθμου εταίρου Με τη νέα ρύθμιση, αν δεν υπάρχει ειδική πρόβλεψη στο καταστατικό, οι ετερόρρυθμοι εταίροι δεν συμμετέχουν ούτε στην εσωτερική διαχείριση ούτε στη λήψη των αποφάσεων. Όσον αφορά στο δικαίωμα εναντίωσης, δεν μπορεί να ασκηθεί από τον ετερόρρυθμο εταίρο, παρά μόνον όταν πρόκειται για πράξη άλλου εταίρου, που υπερβαίνει τη συνήθη διαχείριση.
Ο ετερόρρυθμος εταίρος:
α) έχει δικαίωμα ελέγχου των εταιρικών λογαριασμών και των βιβλίων της εταιρίας, εκτός αν υπάρχει αντίθετη πρόβλεψη στην εταιρική σύμβαση Επίσης, απαγορεύεται σε αυτόν η άσκηση δραστηριότητας ανταγωνιστικής προς τους σκοπούς της εταιρίας για δικό του λογαριασμό ή για λογαριασμό τρίτου, εκτός αν υπάρχει αντίθετη πρόβλεψη στην εταιρική σύμβαση.
β) συμμετέχει στις ζημίες της εταιρίας μόνο μέχρι του ποσού της εισφοράς του, μπορεί όμως να συμφωνηθεί η συμμετοχή ενός ετερόρρυθμου εταίρου στις ζημίες και για χρηματικό ποσό μεγαλύτερο από την εισφορά του, εφόσον αυτό είναι ορισμένο.
γ) δεν έχει εξουσία εκπροσώπησης. Δίνεται η δυνατότητα να ανατίθεται η εξουσία αυτή και στον ετερόρρυθμο εταίρο με πρόβλεψη στην εταιρική σύμβαση. Στην περίπτωση εκπροσώπησης της εταιρίας από μέρους του ετερόρρυθμου ευθύνεται και αυτός όπως οι ομόρρυθμοι. Παρέχεται όμως η δυνατότητα απαλλαγής του ετερορρύθμου από τη βαρύτερη αυτή ευθύνη, αν ήταν γνωστή στον τρίτο η ιδιότητα του ως ετερόρρυθμου εταίρου.
Για την κύρια ευθύνη του ετερόρρυθμου εταίρου διατηρείται ο κανόνας ότι, αν μεν έχει καταβάλει την εισφορά του, δεν έχει καμία ευθύνη έναντι των τρίτων, ενώ αν δεν την έχει καταβάλει ευθύνεται προσωπικά μέχρι του ύψους της αξίας της οφειλόμενης εισφοράς.
Σε περίπτωση εισόδου ετερόρρυθμου εταίρου μετά τη σύσταση της εταιρίας, η εν λόγω ευθύνη του εκτείνεται και για τα πριν από την είσοδο του στην εταιρία χρέη. Αντίθετη συμφωνία για τις δυο παραπάνω περιπτώσεις ευθύνης του ετερορρύθμου εταίρου δεν μπορεί να αντιταχθεί στους τρίτους.
Σε περίπτωση κατά την οποία μια ετερόρρυθμη εταιρία αρχίσει να λειτουργεί πριν να καταχωρισθεί στο Γ.Ε.ΜΗ., καθιερώνεται προσωπική και απεριόριστη ευθύνη και του ετερόρρυθμου εταίρου για τα χρέη που δημιουργήθηκαν κατά το διάστημα αυτό, εκτός αν οι τρίτοι γνώριζαν τη συμμετοχή του στην εταιρία ως ετερόρρυθμου εταίρου. Το ίδιο ισχύει και αν ο ετερόρρυθμος εταίρος εισήλθε μεν μετά την έναρξη λειτουργίας της εταιρίας, πριν όμως από την καταχώριση της στο Γ.Ε.ΜΗ.
Λύση της εταιρίας
Η λύση της εταιρίας μπορεί να αποφευχθεί αν ένας από τους ετερόρρυθμους καταστεί ομόρρυθμος εταίρος ή αν εισέλθει στην εταιρία νέος εταίρος, ως ομόρρυθμος, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Αν μετά τη λύση της ετερόρρυθμης εταιρίας ακολουθήσει εκκαθάριση, καθήκοντα εκκαθαριστή ασκεί και ο ετερόρρυθμος εταίρος, εφόσον δεν προβλέπεται στην εταιρική σύμβαση ο αποκλεισμός του από αυτήν.
Μετατροπή των προσωπικών εταιριών
Σε περίπτωση θανάτου ή σε περίπτωση αποχώρησης του μοναδικού ετερορρύθμου εταίρου λόγω εξόδου ή αποκλεισμού του, η ετερόρρυθμη εταιρία συνεχίζεται ως ομόρρυθμη. Επίσης, η ετερόρρυθμη εταιρία μπορεί να μετατραπεί σε ομόρρυθμη με ομόφωνη απόφαση των εταίρων. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις πρέπει να λάβει χώρα ανάλογη τροποποίηση της εταιρικής σύμβασης και καταχώρισή της στο Γ.Ε.ΜΗ.
Μετά την επέλευση της μετατροπής, οι εκκρεμείς δίκες συνεχίζονται στο όνομα της νέας εταιρίας, χωρίς να επέλθει διακοπή τους.
Ρυθμίζεται η μετατροπή της εταιρίας περιορισμένης ευθύνης σε ομόρρυθμη ή ετερόρρυθμη εταιρία.
Ετερόρρυθμη εταιρία κατά μετοχές.
Όλοι οι εταίροι (ομόρρυθμοι και ετερόρρυθμοι) μετέχουν στο κεφάλαιο της εταιρίας και οι εταιρικές μερίδες τους παρίστανται με μετοχές. Η εταιρία αυτή διέπεται και από το άρθρο 50α του ν. 3190/1955 «περί εταιριών περιορισμένης ευθύνης», όπως ισχύει καθώς και το π.δ. 326/1994 και κατά τα λοιπά από τους κανόνες που ισχύουν στην ανώνυμη εταιρία, στο μέτρο που συμβιβάζονται με τις διατάξεις του άρθρου 36 και τη φύση της εταιρίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γʼ
Αφανής εταιρία
Η αφανής εταιρία συνιστάται ατύπως, παραμένει «εσωτερική», χωρίς νομική προσωπικότητα και χωρίς καταχώριση στο ΓΕΜΗ, είναι δε η εταιρία στην οποία οι εταιρικές πράξεις (εμπορικής φύσεως) διενεργούνται στο όνομα του «εμφανούς» εταίρου, για λογαριασμό όμως ενός ή περισσότερων «αφανών» εταίρων.
Εφαρμόζονται οι διατάξεις του Α.Κ για την εταιρία, εκτός αν οι διατάξεις αυτές δεν συμβιβάζονται με τη φύση της αφανούς εταιρίας. Οι ρυθμίσεις του νόμου για αυτήν αποτελούν ενδοτικό δίκαιο.
Μπορεί να έχει ένα ή περισσότερους αφανείς εταίρους, οι σχέσεις των οποίων ορίζονται από την εταιρική σύμβαση και τις διατάξεις του ΑΚ.
Δεν νοείται αφανής εταιρία με περισσότερους εμφανείς εταίρους.
Για τις εισφορές ισχύουν τα προβλεπόμενα στον ΑΚ. Ο αφανής εταίρος καταβάλλει την εισφορά του στον εμφανή. Το αντικείμενο της εισφοράς μεταβιβάζεται στον εμφανή, εν όλω ή εν μέρει (άρα και κατʼ ιδανικό μερίδιο), ή παραχωρείται κατά χρήση.
Οι τρίτοι αποκτούν δικαιώματα και αναλαμβάνουν υποχρεώσεις μόνο έναντι του εμφανούς εταίρου. Ομοίως, τη διαχείριση της εταιρίας έχει μόνο ο εμφανής εταίρος, τα δε αποκτώμενα από τη διαχείριση της εταιρίας ανήκουν στον εμφανή εταίρο.
Ο αφανής εταίρος συμμετέχει στα αποτελέσματα της διενέργειας των πράξεων ή της άσκησης της επιχείρησης εκ μέρους του εμφανούς, και μάλιστα και στις ζημίες, κατά τον ίδιο λόγο που συμμετέχει στα κέρδη.
Είναι επιτρεπτή όμως η συμφωνία κατά την οποία η συμμετοχή του αφανούς στις ζημίες δεν θα μπορεί να υπερβαίνει την αξία της εισφοράς του.
Ιδιαίτερα ρυθμίζεται η ετήσια λογοδοσία του εμφανούς προς τον αφανή, από την οποία θα εμφαίνονται οι κερδοζημίες.
Για το δικαίωμα ελέγχου του αφανούς εταίρου γίνεται παραπομπή στις συμφωνίες των μερών και το άρθρο 755 ΑΚ, ρητά όμως διευκρινίζεται ότι το δικαίωμα ελέγχου των βιβλίων σύμφωνα με το άρθρο αυτό περιορίζεται στα στοιχεία που αφορούν τις πράξεις ή την επιχείρηση που αποτελεί αντικείμενο της αφανούς εταιρίας.
Τη λύση της εταιρίας ακολουθεί η εκκαθάριση, η οποία συνίσταται στην απόδοση στον αφανή της αξίας της εισφοράς του, μειωμένης κατά τις ζημίες που του αναλογούν. Το στάδιο της εκκαθάρισης μπορεί να παραλειφθεί ή να διέπεται από άλλους κανόνες, αν έτσι προβλέπουν οι συμφωνίες των εταίρων.
Ρυθμίζεται η τύχη του αφανούς εταίρου σε περίπτωση πτώχευση του εμφανούς».
(Πηγή: capital.gr)
Πατήστε εδώ
