Συγκεντρώσαμε τις συμβουλές των ειδικών, για να σας βοηθήσουμε να επιβιώσετε την οικονομική κρίση, είτε προστατεύοντας τις καταθέσεις σας είτε –αν αυτές απλά δεν υπάρχουν– διαχειριζόμενοι σωστά τις μηνιαίες απολαβές, και εξοφλώντας τα χρέη που σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις είναι μάλλον καλύτερα να μην έχετε.
Μετρητά, μετρητά, μετρητά
Σε κάθε οικονομική κρίση, τα μετρητά μπορούν να αποδειχτούν σωτήρια –όχι μόνο γιατί σας απαλλάσσουν από την ανάγκη να ρευστοποιήσετε μετοχές κια λοιπές τυχόν επενδύσεις σε μη ελκυστικές τιμές, αλλά και γιατί θα σας επιτρέψουν να αγοράσετε, σε εξαιρετικά συμφέρουσες τιμές, όταν το τέλος του τούνελ θα αρχίσει να διαφαίνεται –κι αυτό μπορεί να συμβεί πολύ γρηγορότερα απ’ όσο νομίζετε. Τα χρηματιστήρια τείνουν να παρουσιάζουν ανοδικές τάσεις όταν οι κυβερνήσεις λαμβάνουν μέτρα ενάντια σε μια οικονομική κρίση, αγοράζοντας για παράδειγμα συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο ιδιωτικών τραπεζών, όπως συμβαίνει τώρα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Καλό είναι, βέβαια, κάθε βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση να γίνεται με προσοχή, και μόνο αφού έχετε συγκεντρώσει σε μετρητά το αντίστοιχο ποσό των εξόδων διαβίωσης ενός έτους.
Κρατάτε τις αποδείξεις
Ευλαβικά. Σε ένα μεγάλο κουτί, που όσο γεμίζει τόσο περισσότερο θα σας απαλλάσσει από φόρο εισοδήματος. Και όσο το βλέπετε να γεμίζει, μυστηριωδώς θα σας φτιάχνει το κέφι. Αν δε σας θυμίζει τους καυγάδες με την παρέα σας στις ταβέρνες για το ποιος θα κρατήσει την απόδειξη.
Περικόψτε έξοδα
Δεν υπάρχει ασφαλέστερος τρόπος να δημιουργήσετε ένα δίχτυ ασφαλείας μετρητών από την περικοπή κάποιων εξόδων, που μπορεί τώρα να σας φαίνονται απαραίτητα, αλλά γρήγορα θα συνηθίσετε την… απουσία τους. Πέρα από τα προφανή –καθαριστήριο, οικιακή βοηθός, καθημερινό delivery– υπάρχουν κάποια μικρά, σχεδόν αμελητέα καθημερινά έξοδα που καταργώντας τα μπορείτε να δείτε σημαντική διαφορά στο τέλος του μήνα. Ζητήστε από την τράπεζά σας να κλειδώσει το λογαριασμό σας ώστε να μην επιτρέπει υπεραναλήψεις, και χρησιμοποιήστε μόνο τα ATM της δικής σας τράπεζας, για να γλιτώσετε τις χρεώσεις του διατραπεζικού συστήματος. Αν έχετε ασφάλεια ζωής, και κόψατε πρόσφατα το κάπνισμα ή χάσατε πολύ βάρος, ενδέχεται να μπορείτε να αλλάξετε το πρόγραμμά σας με κάποιο οικονομικότερο.
Εξοφλήστε τα χρέη
Το ξέρουμε, φαίνεται βουνό. Αν, όμως, θέσετε προτεραιότητες και βάλετε συγκεκριμένους στόχους –με ακόμη πιο συγκεκριμένα deadlines– η διαδικασία θα είναι ευκολότερη. Ξεκινήστε εξοφλώντας την πιστωτική κάρτα με το μικρότερο υπόλοιπο, συνεχίστε με αυτήν που έχει το υψηλότερο επιτόκιο και προχωρήστε στα δάνεια με κυμαινόμενα επιτόκια. Πού θα βρείτε τα χρήματα; Απλό –κοιτάξτε το προηγούμενο βήμα. Τα λεφτά που θα εξοικονομήσετε από τις περικοπές εξόδων μην τα σπαταλήσετε σε ταξίδια και ξέφρενο shopping –χρησιμοποιήστε τα για να ξεχρεώσετε.
Επενδύστε και σε ξένες μετοχές
Ξέρετε ότι είναι πάντα σημαντικό να επενδύετε τις καταθέσεις σας σε μικρές, μεσαίες και μεγαλύτερες μετοχές και ομόλογα, αλλά και να διαθέτετε και ένα δίχτυ ασφαλείας μετρητών σε κάποιον ασφαλή καταθετικό λογαριασμό. Σε αυτά είναι τώρα απαραίτητο να προσθέσετε και μερικές επενδύσεις σε ξένες μετοχές, οι οποίες μπορεί να μη βγουν αλώβητες από την κρίση, δε θα ακολουθήσουν όμως τη βουτιά του εγχώριου νομίσματος και την συνεπακόλουθη άνοδο των επιτοκίων.
Προσπαθήστε να εξοφλήσετε το στεγαστικό σας
Τον τελευταίο καιρό τα μακροπρόθεσμα επιτόκια έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν, με αποτέλεσμα το στεγαστικό μας δάνειο να ακριβαίνει. Αυτό είναι αρκετά παράξενο αν αναλογιστεί κανείς την ύφεση που επικρατεί γενικότερα. Όσο, όμως, οι ξένες κυβερνήσεις συνεχίζουν να διοχετεύουν χρήματα στις οικονομίες και οι αγορές ομολόγων ανησυχούν για την εξασθένιση του δολαρίου και την αύξηση του πληθωρισμού, τα στεγαστικά επιτόκια θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν. Αν, λοιπόν, επιβαρύνεστε με ένα στεγαστικό δάνειο κυμαινόμενων επιτοκίων, τα οποία μπορεί να εκτιναχθούν μέσα στα επόμενα ένα-δύο χρόνια, είναι προτιμότερο ή να το αποπληρώσετε (αν φυσικά μπορείτε) ή να το μετατρέψετε σε σταθερό με ένα βάθος π.χ. 30 χρόνων, ακόμα κι αν αυτή τη στιγμή αποδειχθεί ακριβότερο από όσα ήδη πληρώνετε.
Μην πανικοβάλλεστε
Το τέλος του κόσμου θα έρθει μία φορά. Και σίγουρα αυτή η φορά δεν είναι τώρα. Αυτό σημαίνει ότι τόσο τα χρηματιστήρια και τα ομόλογα όσο και οι κτηματαγορές, οι δουλειές και οι επιχειρήσεις γενικότερα θα ανακάμψουν κάποια στιγμή. Το να πουλήσετε μετοχές σας τώρα, λοιπόν, μπορεί να αποδειχθεί πολύ κακή απόφαση. Επανεκτιμήστε το μέγεθος του ρίσκου που μπορείτε να αντέξετε αναλογιζόμενοι ότι οι μετοχές συχνά πέφτουν 10%, τακτικά 20% και σπανιότερα περισσότερο από 30%, ενώ -αντιστρόφως- πάντα μακροπρόθεσμα ανεβαίνουν. Για να αποφύγετε τα λάθη, ελέγχετε την αναδιάρθρωση του χαρτοφυλακίου σας κάθε έξι μήνες –πουλώντας ό,τι έχει ανέβει και αγοράζοντας ό,τι έχει πέσει- για να έχετε συναίσθηση των χρημάτων και των επενδύσεών σας.
Ελέγχετε τον λογαριασμό της πιστωτικής σας κάρτας
Δεν λέμε ότι συμβαίνει πάντα, αλλά δεν είναι καθόλου απίθανο στις μέρες μας κάποιες πιστωτικές κάρτες να ανεβάσουν χωρίς να το καταλάβετε τον τόκο τους, γι’αυτό πρέπει πάντα να ελέγχετε τους λογαριασμούς σας. Αν δείτε να συμβαίνει κάτι τέτοιο καλέστε τους για να μάθετε το όριο και τον τόκο της κάρτας σας και αν ανακαλύψετε ότι αυτά έχουν ανέβει ζητήστε τους να το επαναφέρουν στο αρχικό ποσοστό, αυτό με το οποίο ξεκινήσατε να χρησιμοποιείτε την κάρτα. Αν δεν θέλουν να σας χάσουν ως πελάτη (ειδικά αν είστε καλός πελάτης) το λογικό είναι να σας ακούσουν.
Κάντε μεταφορά υπολοίπου στις πιστωτικές κάρτες
Οι περισσότερες προσφέρουν επιτόκιο χάριτος –σχεδόν στο μισό του κανονικού– για έξι μήνες. Μεταφέροντας το υπόλοιπό σας κάθε εξάμηνο σε νέα κάρτα, απολαμβάνετε προνομιακό επιτόκιο μέχρι να τις αποπληρώσετε. Διαβάστε τους όρους της μεταφοράς πριν υπογράψετε, για να βεβαιωθείτε ότι δεν δεσμεύεστε για περίοδο μεγαλύτερη των έξι πρώτων μηνών. Για ρυθμίσεις οφειλών και μεταφορές υπολοίπου, ρωτήστε έναν ειδικό. Τηλεφωνήστε στο 210.8818416 (κο Παππά)
Πουλήστε τα "παλιά"
Ξεθάψτε από ντουλάπες και πατάρια οτιδήποτε δεν χρειάζεστε –ρούχα, παιχνίδια, βιβλία, βινύλια– και πουλήστε τα σε sites όπως το Ricardo.
Μειώστε τα έξοδα επικοινωνίας
* Κάντε τα τηλεφωνήματά σας από το γραφείο. Είναι παράλογο να γυρνάτε βράδυ καθημερινής από τη δουλειά και να τηλεφωνείτε στον κολλητό/ την κολλητή/ τη μάμα σας/ το έτερον ήμισυ για να ανταλλάξετε τα νέα της ημέρας σε τηλεφωνικό μαραθώνιο. Ή θα κανονίσετε να τα πείτε από κοντά, ή θα μείνετε μία ώρα παραπάνω στο γραφείο και θα τηλεφωνήσετε από εκεί. Εκτός αν ο λογαριασμός της εταιρείας έρχεται στο όνομά σας.
* Στείλτε e-mail αντί για μηνύματα. Είναι δωρεάν, δεν έχουν περιορισμό χαρακτήρων και γράφονται πολύ πιο γρήγορα, με αποτέλεσμα εκτός από χρήμα να σας εξοικονομούν και χρόνο.
* Εκμεταλλευτείτε τα προγράμματα που παρέχουν οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Μην βιαστείτε να απαντήσετε ότι τα χρησιμοποιείτε ήδη. Νέα εμφανίζονται σχεδόν κάθε εβδομάδα, ειδικά για τους κατόχους καρτοκινητών: δωρεάν μηνύματα, δωρεάν τηλεφωνήματα, ακόμη και… δωρεάν Facebook από το κινητό, στέλνοντας ένα απλό SMS για την ενεργοποίηση. Ρίξτε μια ματιά στο site της εταιρείας σας και θα εκπλαγείτε.
* Εξοικειωθείτε με το Skype και μην πληρώσετε ποτέ ξανά τηλεφώνημα.
Εξοικονομήστε από τις μετακινήσεις σας
* Αδειάστε το πορτμπαγκάζ –εκείνη η ομπρέλα θαλάσσης δεν πρόκειται να σας χρησιμεύσει τους προσεχείς τρεις μήνες–, φουσκώστε τα λάστιχα, αλλάζετε τις ταχύτητες σωστά: στις τρεις χιλιάδες στροφές. Η βενζίνη που κοστίζει σχεδόν 1,5 ευρώ το λίτρο είναι ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς του μηνιαίου budget σας.
* Αν έχετε τη δυνατότητα, επενδύστε σε ένα υβριδικό αυτοκίνητο. Ναι, είναι –ακόμα– ακριβά. Σας απαλλάσσουν, όμως, για πάντα από τη φορολογία των καυσίμων, που αναμένεται να ξεπεράσει τα όρια της λογικής.
* Αν επιμένετε να κρατήσετε το αυτοκίνητό σας, σχεδιάστε στρατηγικά τις διαδρομές –ή τις εξόδους σας– ώστε να περνάτε από τα σημεία όπου πωλείται η φθηνότερη βενζίνη (αναλυτικός κατάλογος που ανανεώνεται τακτικά, ευγενική χορηγία του Υπουργείου Ανάπτυξης, εδώ) τις ημέρες της εβδομάδας που θα γεμίζετε το ντεπόζιτο.
* Ακόμα οικονομικότερες βγαίνουν οι μετακινήσεις με το μετρό, τουλάχιστον για όσους απολαμβάνουν το προνόμιο να ζουν και να δουλεύουν κοντά στους σταθμούς του. Πριν λίγο καιρό, μάλιστα, η Αττικό Μετρό ακολουθώντας τα πρότυπα των άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων, καθιέρωσε το εβδομαδιαίο εισιτήριο, το οποίο κοστίζει 10 ευρώ. Υπάρχει, βέβαια, πάντα και η μηνιαία κάρτα απεριορίστων διαδρομών του ΟΑΣΑ, για όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς –ή όποια από αυτά λειτουργούν, εν πάση περιπτώσει– η οποία κοστίζει 38 ευρώ.
* Το έχουμε γράψει και ξαναγράψει, αλλά θα το επαναλάβουμε: τα αεροπορικά εισιτήρια όσο νωρίτερα τα κλείσουμε τόσο φθηνότερα θα είναι. Νωρίτερα σημαίνει τουλάχιστον δύο μήνες πριν. Ει δυνατόν και πέντε. Και παραπάνω. Κλείστε εισιτήρια και ξενοδοχεία από το Internet για να εξασφαλίσετε καλύτερες τιμές. Επισκεφθείτε sites όπως: octopustravel, travelplanet24, yourgreece.
Εξοικονομήστε ενέργεια
* Αντικαταστήστε τους παλιούς λαμπτήρες με λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας, που αντέχουν και πολύ περισσότερο στο χρόνο.
* Χρησιμοποιήστε τις… αδηφάγες ηλεκτρικές συσκευές –πλυντήριο, ηλεκτρική σκούπα, θερμοσίφωνα– μετά τις 11.00 το βράδυ για να εκμεταλλευτείτε το σαφώς χαμηλότερο νυχτερινό τιμολόγιο της ΔΕΗ.
* Αν είστε καταναλωτές μέσης και χαμηλής τάσης (μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καταστήματα, γραφεία κλπ.) μπορείτε να εξοικονομήσετε για την επιχείρησή σας 7-8% κάθε μήνα αλλάζοντας απλά τον πάροχο του ηλ. ρεύματος χωρίς καμιά οικονομική επιβάρυνση! Περισσότερα εδώ.
Εξοικονομήστε από τα τρόφιμα
* Αγοράστε τα λαχανικά και τα κρεατικά της εβδομάδας από τις λαϊκές αγορές και τη Βαρβάκειο –οι Αθηναίοι– μετά τις 13.00 το μεσημέρι, οπότε οι τιμές χαμηλώνουν αισθητά.
* Πηγαίνετε με λίστα στο σούπερ μάρκετ. Και τηρήστε την ευλαβικά: μην αγοράσετε τίποτα –αλλά τίποτα– που δεν περιλαμβάνεται σε αυτήν.
* Μην αγοράζετε τα βασικά είδη –μακαρόνια, σάλτσες ντομάτας, ρύζι– που φέρουν γνωστές ετικέτες. Δεν έχουν καμία γευστική διαφορά με τους «άσημους» ανταγωνιστές τους –ούτως ή άλλως τα αναμιγνύετε με σάλτσες, πιπέρια, μπαχαρικά και άλλα υλικά, «εξαφανίζοντας» την αρχική τους γεύση.
* Ένα τρόφιμο που πλησιάζει την ημερομηνία λήξης του μπορεί να συντηρηθεί για λίγες ημέρες παραπάνω στην κατάψυξη.
* Φυτέψτε –έστω, σε γλάστρες στο μπαλκόνι αν δεν απολαμβάνετε το προνόμιο του κήπου– λαχανικά και βότανα, τα οποία θα χρησιμοποιείτε στο μαγείρεμα. Δε θα εξοικονομήσετε απλά χρήματα, θα έχετε και πάντα φρέσκες βιολογικές ύλες στην κουζίνα σας.
* Η κατάψυξη και ο φούρνος μικροκυμάτων είναι ο συνασπισμός που μάχεται την κρίση. Μαγειρεύετε τα Σαββατοκύριακα –και τις ελάχιστες καθημερινές που έχετε διάθεση και χρόνο– μεγαλύτερες ποσότητες, και παίρνετε ταπεράκι στη δουλειά.
Κρίση για το καλό μας...
* Κόψτε το κάπνισμα. Θα εξοικονομείτε τουλάχιστον 90 ευρώ το μήνα.
* Κόψτε τους (πολλούς) καφέδες. Ο πρώτος καφές της ημέρας σας ξυπνάει, οι υπόλοιποι μόνο κακό σας κάνουν. Αν δεν μπορείτε να αντισταθείτε στον πειρασμό, τουλάχιστον φτιάξτε τον –στο σπίτι ή στο γραφείο– και μην τον παραγγέλνετε απ’ έξω.
* Κόψτε και τη συνδρομή στο γυμναστήριο. Όχι επειδή η αποχή από το κάπνισμα και τον καφέ εξασφαλίζει από μόνη της… σώμα υγιές, αλλά γιατί μπορείτε να κρατιέστε εξίσου σε φόρμα κάνοντας τζόκινγκ ή ποδήλατο στο πάρκο, χορεύοντας στα μπαρ ή και στο σπίτι, ή απλά περπατώντας.
Εξοικονομήστε από τις αγορές σας
Επειδή η οικονομία είναι γένους θηλυκού, στο Internet υπάρχουν πραγματικές ευκαιρίες για να ανανεώσετε τη γκαρνταρόμπα σας οικονομικά και ποιοτικά. Ρίξτε μια ματιά στα La Redoute και Melina May.
Μην διστάζετε να δανείσετε
Αν για κάποιο λόγο έχετε βρεθεί με αρκετά μετρητά, ενώ μέλη της οικογένειάς σας ή φίλοι σας έχουν πραγματικά ανάγκη, μην διστάσετε να τους δανείσετε χρήματα. Την εποχή αυτή οι περισσότερες τράπεζες απορρίπτουν αιτήματα δανεισμού γιατί φοβούνται ότι τα δάνεια που θα δώσουν θα «σκάσουν». Έτσι θα υπάρχουν σίγουρα κάποιοι γνωστοί σας που έχουν ανάγκη από μετρητά. Αν έχετε εμπιστοσύνη στην φερεγγυότητά τους μπορείτε να τους δανείσετε εσείς ένα ποσό και ανάλογα με το πότε σκοπεύουν να σας το επιστρέψουν να τους «επιβαρύνετε» με ένα υποτυπώδες επιτόκιο -όσο νομίζετε εσείς- για να μην βγείτε και χαμένοι από αυτό. Άλλωστε, οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους!
(με στοιχεία και από το in2life.gr)
